Fontein in de Eendenvijver

Het beeld staat in de zogenaamde eendenvijver. Onder de bezoekers van het park en bij het stadsdeel stond het beeld altijd bekend als Zittende Vrouwenfiguren maar de kunstenares noemde het destijds L’après-midi d’un faune, naar een muziekstuk van Claude Debussy. Ze maakte het beeld onder de naam Ellen Beerthuis-Roos. Ze was gehuwd met de journalist Jan Beerthuis, overleden in 1986.

Ellen Thera Roos werd in 1926 geboren in Soekaboemi op het eiland Java, Indonesië. Als zesjarig kind kwam ze met haar ouders naar Nederland. In Deventer bezocht ze tijdens de oorlog het gymnasium, maar na vier jaar ging ze na het einde van de oorlog naar het Instituut voor Kunstnijverheid Onderwijs, de latere Rietveld Academie, een bevrijding in haar ogen. Ze dacht aan het illustreren van kinderboeken, maar Wil Hund, docente/beeldhouwster, zei tegen haar “jij moet gaan hakken”, een levensbepalend advies. In 1951 begon ze aan de avondopleiding van de Rijksacademie voor Beeldende Kunsten in Amsterdam onder leiding van Cor Hund en daarna werd ze door docent Piet Esser gestimuleerd om de dagopleiding te volgen. Ze studeerde af in 1955. Tegelijk begon voor haar een nieuw tijdperk met de geboorte van haar zoon Reinaert Jan, alias Vos.

Eind jaren vijftig, het was de tijd van de maatschappelijke en culturele wederopbouw na de oorlog, kreeg Ellen Roos van de gemeentelijke kunstcommissie waarvan Piet Esser deelt uitmaakte, een vrije opdracht voor het maken van een beeld voor het Beatrixpark. Het was haar eerste opdracht, een eigen stijl had ze toen nog niet ontwikkeld. Ze koos spontaan voor een beeld in water, met een fonteinfunctie. Luisterend naar de prelude van Debussy kreeg ze de inspiratie voor het beeld. Twee vrouwenfiguren/nimfen zitten op een klein eiland onder een boom. De ene figuur leunt tegen de stam, de andere knielt. Een fluitspelende faun zit erachter ook tegen de stam geleund. Deze is alleen te zien vanaf de andere kant van de vijver. Ze maakte eerst een stenen ontwerp, daarna een vorm van klei die ze in brons wilde laten gieten. De kunstcommissie, en met name de ‘abstracte’ leden daarin, vonden het kunstwerk te duur worden. Uiteindelijk kreeg ze toch ondersteuning van de commissie maar het duurde bijna twee jaar voor het beeld daadwerkelijk kon worden geplaatst. Dat geschiedde in 1962 en heeft heel wat voeten in de aarde gehad. De zwaarte en grootte van het beeld vereisten een goede verankering. Publieke Werken dacht de hele vijver te moeten leegpompen maar de heer Mos, een oudgediende van de dienst, plaatste met een paar collega’s vier granieten platen die bij havenaanleg worden gebruikt in een vierkant in het water en boorde ook hoogstpersoonlijk de vijftien spuitgaten in het beeld. Ellen Roos vertelde dat er veel belangstelling was voor het plaatsen van het beeld en dat de omstanders medelijden hadden met “het stel oude mannen” dat de klus moest klaren maar het met plezier deed! Helaas zijn er geen foto’s van. Het plaatsen heeft bijna f. 6.000,— gekost; de kunstenaar heeft ca. f. 4.000,— ontvangen. Doordat de gaten zijn dichtgeslibd met vogelpoep, functioneert het beeld helaas al lang niet meer als fontein. Het stadsdeel heeft onlangs een offerte aangevraagd voor een schoonmaakbeurt en er wordt over gedacht de fonteinfunctie van het beeld te herstellen. Dit komt de doorstroming in de eendenvijver ten goede. Ook zal het beeld dan beter beschermd zijn tegen bezoek van vogels. Na dit eerste beeld ontving Ellen Roos steeds meer opdrachten, o.a. via de 1% regeling (bij nieuwbouwprojecten kon 1% van het budget worden besteed aan kunst). Als lid van de Nederlandse Kring van Beeldhouwers en Arti en Amicitiae nam ze deel aan talloze exposities en in de jaren zeventig en tachtig gaf ze les aan de bekende “zaterdagateliers” in Haarlem. Ze heeft haar beelden meestal gemaakt vanuit een gedachte, een ideaal (peace, love), een muziekstuk (het beeld in het Beatrixpark), een gedicht (Leo Vroman) of een verhaal (Niels Holgersson). Koningin Beatrix, destijds nog Prinses, heeft een kleine versie van haar beeld Niels Holgersson gekocht op een tentoonstelling.